De Jonge Wijpke, beurtschip van Kuinre
dit is een historische pagina op de website  mijnschipistekoop.nl
(de Jonge Wijpke is niet te koop)


In 1898 liet Jan Hendriks Ruiter, beurtschipper te Kuinre, een beurtscheepje bouwen bij Croles, IJlst.
In 1900 werd zijn zoon Wijpke geboren en hij noemde het schip De Jonge Wijpke. Aldus de genealogie-website van de familie Ruiter. Daar staan enkele nog foto's en scans van krantenberichten. Ook Wijpke werd later beurtschipper. Ga maar kijken:
http://ruitersporen.nl/ruter/t2.htm#BM2926
foto: andere beurtschepen in Kuinre
In 1907, zoon Wijpke was toen 7 jaar oud, vond Jan Ruiter het blijkbaar nodig een groter schip te kopen, getuige de advertenties in het Nieuwsblad van Friesland van 26 januari en 23 maart 1907. Hier de advertenties (met dank aan Jaap Ruiter de genealoog) Het schip dat hij verkocht moet haast wel de Jonge Wijpke zijn, die is namelijk 8,843 ton. (Door Jan Ruiter gemakshalve afgerond op 9 ton?)

Frits Jansen schreef op 13 juli 9:39:
"Het zou dan gaan om de [S 772 N] 'De Jonge Wijpke''. Het scheepje werd in opdracht van Jan Hendriks Ruiter op 22 febr. 1907 in Sneek nog gemeten. Volgens de meetligger van district Sneek in 1920 van eigenaar veranderd"

Wat er na 1920 met De Jonge Wijpke gebeurde is niet zeker. Wel is bekend dat ze als woonscheepje in het Boterdiep in Zuidwolde heeft gelegen (foto)
Jan Ruiter was overgegaan op de motorbeurtvaart. Inmiddels voer Wijpke bij zijn vader of misschien al wel als zelfstandig beurtschipper. Zie foto van het gezin Ruiter. Geen vrolijke boel, dat schippersleven. Je kunt  niet echt zeggen, dat de vreugde van de gezichten afstraalde

De Jonge Wijpke van beurtschipper Jan Ruiter uit Kuinre was dus gebouwd in 1898 bij Croles in IJlst (foto's hieronder)
Beurtschippers waren een belangrijke economische factor in een dorp. Ze vervoerden goederen voor de plaatselijke middenstand en moesten daar een behoorlijke administratie van bijhouden. Ze konden lezen, schrijven en vooral rekenen!
Beurtschippers voelden zich wel eens verheven boven "gewone" schippers, ter onderscheid droegen ze vaak een hoed en geen pet. Jan Ruiter was een "notabele", hij zat in het bestuur van de zondagsschool. (foto).
3 foto's: ,

IJst toen en nu
bestuur zondagsschool
Jan Ruiter voer later met een motorbeurtschip volgens het Nieuwsblad van Friesland (datum advertentie onbekend) dinsdags een beurtdienst op Lemmer
en in 1927 woensdags op Heerenveen met de Excelsior
Dat Ruiter ook wel langs Slijkenburg voer blijkt uit het volgende:
Op de site over het leven in de Stellingwerven is veel te vinden over Slijkenburg in het begin van de 20 ste eeuw. De volgende tekst is van deze site afkomstig. Het is een deel van een interview met Trijntje van der Lende, met name het deel dat handelt over schippersfamilies uit die tijd. Het volledige interview is op de hierboven genoemde site te vinden. Een mooi stukje opgetekende historie.
Rond 1920 (?)kocht Jan Ruiter een motorschip. Aan wie de Jonge Wijpke toen verkocht is, is (nog) niet bekend. Pas rond 1973 duikt het schip weer op als woonscheepje in het Boterdiep in Zuidwolde. Zie foto:

volgens mij  is dit het zelfde huis   (resultaat van een wandeling langs het Boterdiep met Google Streetview)
Willem Siekman uit Groningen kocht het toen van een student. Deze student verhuurde het woonscheepje en woonde - volgens Siekman - zelf op een klipper in Groningen, die hij aan het opbouwen was om er mee te gaan zeilen. Siekman meent zich te herinneren, dat die er inderdaad mee gezeild heeft en dat zijn vrouw daarbij verdronken zou zijn. Als iemand zich dit verhaal herinnert, dan kunnen we daarmee misschien meer aan de weet komen over vorige eigenaren uit de periode tussen 1920 en 1973.
Uiteraard voeren er ook beurtschepen "overzee". Over de Zuiderzee naar Amsterdam.   O.a. vanuit Woudsend en Lemmer. En Kuinre?
Hieronder een citaat uit een historische "goudschat" over beurtschepen die ik op internet vond:
"Aan de Texelschekade (Amsterdam)was het zo druk door reguliere veerdiensten, dat een marktveer daar behoorlijk in de weg zou liggen.
Of het veer op Kuinre, dat hier op maandagen aanlegde,
een typisch marktveer was valt te betwijfelen en of hier ook echt Kuinre bedoeld werd en niet Lemmer is de vraag. De haven van Kuinre was namelijk in 1875 allang verzand en sinds 1710 was Lemmer de poort naar Friesland."
filmpje over de voormalige zeehaven van Kuinre

Willem Siekman  verbouwde het woonscheepje weer tot een zeilschip, deze keer met zadeldakroef. Hij noemde het Vrouwe Geessiena
In april 1984 verkocht Siekman het schip  -met zadeldakroef- aan Maarten Fick uit Amsterdam. Die verzekerde het bij Oranje voor 75.000 gulden  (zie polis) en noemde haar Vrouwe Neeltje.  Later haalde hij de roef er af, bracht een luikenkap en een mooie lage roef aan. En  een ruime kuip, dat wel. Een compromis tussen originaliteit en comfort.Als voorbeeld voor de zwaarden en het zeilplan nam hij het Wildschut-scheepje dat in het Zuiderzeemuseum ligt. Na hertaxatie in 1991 was het schip weliswaar veel mooier, maar minder waard geworden. Volgens Oranje dan. (zie nieuwe polis) Maarten gaf haar weer de oorspronkelijke naam:
 De Jonge Wijpke:
Het Widschutscheepje dat als voorbeeld diende voor Maarten
In 1993 was Maarten Fick verhuisd naar Hilversum en lag De Wijpke in een thuishaven aan de monding van de Eem, het Raboes. Maarten had andere plannen en verkocht  het schip dat jaar aan Chris Ruardi, een verdwaalde Fries uit Bussum.. Er lag een groen Gammakleedje over de luiken, de huik was gaar en de oude Perkins-motor moest met ether gestart worden. Dat lukte niet altijd, dus de proefvaart begon bomend. Maarten was enigszins verbaasd. Er waren al heel wat belangstellenden wezen kijken, maar de koop ketste steeds af op "Een lief scheepje, maar ja, geen stahoogte hč?" Maarten was allang blij dat Chris niet voor de luxe ging. Wel voor een nieuwe huik een nieuwe motor en keerkoppeling.
Chris is inmiddels verhuisd naar Leimuiden en de Jonge Wijpke naar Earnewāld via haar sponsor Annage naar een plekje vlak bij het Skūtsjemuseum. En 's winters ligt ze lekker onderdak in het skiphūs van Hindrik en Anje. Chris is nu ( juli 2017) al bijna 25 jaar de rentmeester die er tijdelijk op mag passen. Ooit zal hij haar overdragen aan een opvolger, zoals James Onedin het roer van de Charlotte Rhodes overgaf aan zijn stuurman: "She is all yours, mister Baines"
(In augustus 2021 is het scheepje verkocht)

En hier is ze dan in haar huidige vorm:  De Jonge Wijpke, beurtschip van Kuinre. Ze ligt hier op haar geboorteplaats, de voormalige Croles-werf in IJlst. Daar zit nu  al jaren technisch bedrijf Bakker. Bakker zorgt nog steeds voor haar.

In 1995 is ze weer teruggeweest in Kuinre. Wybigje, de dochter van Wijpke, woonde daar toen nog. Ze kon ons de oude ligplaats nog aanwijzen: "daar, want daar was Opa zijn brandstofschuur." Uiteraard hebben we een stukje met haar gevaren. Bomend over de Kuinder: "Kijk Wybigje,  dit heeft jouw vader ooit zo gedaan bij Opa aan boord."  Vanaf een brug riep een dorpsgenoot: "Hee Wybigje, wat doe jij op een boot?"  Wijzend op het naambord riep ze terug: "Most moar eens kieken noar de noam. Dit is het olle skipke van Opa!"
Ik heb geen foto van de Jonge Wijpke kunnen vinden, maar het ZOU kunnen, dat ze hieronder staat afgebeeld. Het komt in ieder geval overeen met de plek die Wybigje noemde.
Ik heb inmiddels contact met 3 kleinkinderen van Wijpke Ruiter. Ik hoop ze ooit aan boord te mogen begroeten.

Delen van deze site zijn eerder gepubliceerd in de Facebookgroep Beurtschepen door Mette de Kort.
Mailen naar Wijpke?
Met dank aan iedereen die- bewust of ongewild- heeft bijgedragen aan de totstandkoming van deze site en de zorg voor dit unieke scheepje:
Freiwilligers fan  Skūtsjemuseum en Aebelina, Annage, Hindrik en Anje, Bakker-IJlst, Jaap Ruiter, de liefhebbers van Foar de Neiteam, Theo Bakker, de Conceptueel Ontwerper, Pake Bruinsma, Hans Encyclopaedia Frisiana, Opa Koster, Jelle van der Meulen, Bennie Postma, fa. Hoekstra, Hylkje Bruinsma, de bemanning van De Dominee, Age WilnooitopdeFoto, KlaasOmrop, TheunisBeurtschip, Mark Suikerbrood van Feestboek, (foto-)Fonger, Maria Eliza J, Mette&Chris

Pake JB keek graag naar het skūtsjesilen....
Jelle Croles
Jelle Croles, de scheepsbouwer, IJlst
8-4-2018  Verrassing! De achterkleinzoon van Jan Ruiter belde me gisteren. Hij wilde de Jonge Wijpke wel eens zien.  Mooi.
een historische platbodem kopen of verkopen?
adverteer gratis op:

mijnschipistekoop.nl
laatste update: 3-8-2021